Aujourd’hui, un nouvel adage tiré une fois de plus du recueil d’Alain Fressanges. Cet adage a pour objet d’illustrer une opinion bien ancrée dans la mentalité asiatique (pas seulement asiatique, d’ailleurs), qui est que l’indigence n’est que la conséquence de la paresse.
L’adage khmer dit en effet :
រពឹលដៃ ផ្ទៃឆ្អែត។
រពឹល qui ne peut pas rester en place, très actif
ដៃ main (doigt se dit ម្រាមដៃ)
រពឹលដៃ qui est très actif, qui ne sait pas rester en place
ផ្ទៃ ventre, abdomen (quand on veut dire qu’on a mal au ventre, ou utilise plutôt le mot ពោះ, qui désigne aussi le ventre, l’abdomen ; avoir mal au ventre se dit ឈឺពោះ)
ឆ្អែត rassasié
La traduction proposée par Alain Fressanges est la suivante : « Doigts actifs, ventre plein ».
Publicités
Bonjour,
À partir du mot ដៃ /day/, on a dʲɾɾʲʲ’autres expressions :
– ជួយគ្នាមួយដៃមួយជើង (donner un coup de main. ឧ. គ្នាក្រណាស់ រកលុយជួលជាងមិនបានទេដើម្បីសង់ផ្ទះហ្នឹង។ ជួយគ្នាមួយដៃមួយជើង យកតែបុណ្យទៅ។)
– ប៉ះដៃយកដៃ ប៉ះជើងយកជើង (aɡɡgressif, violent. ឧ. ជាមួយកូនចៅ កុំប៉ះដៃយកដៃ ប៉ះជើងយកជើង។ វាមិនស្ដាប់យើងទេ។ វាមានតែស្អប់យើងថែម។)
– ដូចខ្វាក់បានដៃ (explication : un aveugle qui tient un adversaire ne relache pas facilement)
– ឱ្យដៃ (être comlice avec quelqu’un ឧ. មានចោរស្រុកឱ្យដៃ ទើបចោរព្រៃហ៊ានចូលលួច)
– បោយដៃ (une connotation : ស្រីបោយដៃ = ស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទ)
– មួយចាស់ដៃ (adv = très fort‿)
– មិនដកដៃ (sans arrêt, régulièrement ឧ. ខ្ញុំគ្រាន់តែធ្វើខុសបន្តិចសោះ គ្រូខ្ញុំព្រលះខ្ញុំមិនដកដៃ)
– មួយអស់ដៃ (de toute force, sans réserve. ឧ. សប្បាយមួយអស់ដៃ, ថ្ងៃនេះផឹកមួយអស់ដៃ, ដើលេងមួយអស់ដៃ…)
– ខ្លាំងដៃ (impoli, indocile, rebelle ឧ. អាហ្នឹងខ្លាំងដៃណាស់ សូម្បីតែប៉ាវាក៏ជាជេរដែរ)
– ជាប់ដៃ (occupʲé, pris par un travail ឧ. ថ្ងៃនេះសុខមិនបានមកជាមួយយើងទេ វាជាប់ដៃនៅស្រែ)
– បូញមាត់បត់ដុំដៃ (provocateur)
– ចាំដៃ (aɡgir ou manipuler quelque chose avec la main surtout avec réflexe ឧ. រៀនសរសេរឱ្យចាំដៃ, វាយកុំព្យូទ័ររាល់ថ្ងៃឡើងចាំដៃ មិនចាំបាច់មើលរានផ្លែចុច)
– ដៃដូចមឹក (main baladeuse)
– ខ្ចីដៃនរណាម្នាក់ (emprunter la main à quelqu’un qui travaille à notre place. ឧ. ខ្ចីដៃសម្លាប់មនុស្ស)
– បង្វាស់ដៃ (s’entraider. ឧ. កាលពីសម័យដើមខ្មែរយើងចូលចិត្តបង្វាស់ដៃគ្នាធ្វើស្រែ)
– មានដៃមានជើង (un petit voleur. ឧ. អាមួយហ្នឹងកុំឱ្យវាចូលផ្ទះ ព្រោះវាមានដៃមានជើង)
– ដៃភ្លើងជើងមាន់ (ដៃ = main, ភ្លើង = feu, ជើងមាន់ = patte de poulet) (celui qui est impatient et maladroit, à chaque fois qu’il s’engage à réparer quelque chose, il finit par la détruire. ឧ. កុំប្រើអន្ទិតហ្នឹងទៅជួសជុលម៉ូតូɬកញ្ចាស់របស់ឯង វាដៃភ្លើងជើងមាន់ទេ។)
Limsrorn
Ouah !
Merci pour ces expressions, que je vais décortiquer dès que j’en aurai le temps